मानिस सामाजिक प्राणी हो। ऊ अरूसँग मिलेर बस्न, दुःख-सुख साट्न, र भावनात्मक सम्बन्ध कायम राख्न चाहन्छ। यस्तो सम्बन्धहरूमा सबैभन्दा पवित्र, गहिरो र विशुद्ध सम्बन्ध भनेको मित्रता हो। मित्रता भनेको केवल दुई वा बढी मानिसबीचको सामान्य सम्पर्क मात्र होइन, यो एक आपसमा भरोसा, समझदारी, सम्मान र सहयोगको सम्बन्ध हो।
साँचो मित्रता जन्म, जात, धर्म, वर्ग, रूप वा पैसाले होइन, दिलले बनाउने सम्बन्ध हो। जब दुई जना व्यक्तिहरूबीच आपसी समझदारी, विश्वास र आदानप्रदानको भावना उत्पन्न हुन्छ, त्यहाँ मित्रता पनप्छ। यस्तो मित्रता कुनै स्वार्थ वा लोभको आधारमा टिक्दैन; बरु निस्वार्थ भावनाले पोषण पाइरहन्छ।
(ads)
साँचो मित्रले हाम्रो जीवनमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। जब हामी दुःखी हुन्छौं, निराश हुन्छौं, या अन्योलमा हुन्छौं, तब मित्रको साथले हामीलाई अगाडि बढ्न प्रेरणा दिन्छ। मित्रले हाम्रो कमजोरीहरूमा पनि साथ दिन्छ, हाम्रो गल्तीहरूमा आलोचना गर्छ, तर हाम्रो भलाइका लागि मात्रै। यस्ता मित्रहरू जीवनको अमूल्य सम्पत्ति हुन्।
बाल्यकालदेखि नै हामीले साथी बनाउने प्रक्रिया सुरु गर्छौं। विद्यालयमा, छिमेकमा, वा अन्य सामाजिक स्थानहरूमा हामी साथीहरूसँग भेटिन्छौं। केही साथीहरू केवल सहपाठी या छिमेकी मात्रै हुन्छन् भने केही समयसँगै गहिरो मित्रतामा परिणत हुन्छन्। यस्ता मित्रहरूसँग सँगै पढ्ने, खेल्ने, रमाउने, रोने, र जीवनका सबै भावनात्मक अवस्थाहरू सँगै बाँड्ने गर्दछौं।
(ads)
मित्रता केवल रमाइलो समय सँगै बिताउने सम्बन्ध होइन, यो आपसमा भावनात्मक समर्थन दिने सम्बन्ध हो। जब हामी जीवनका कठिनाइहरूसँग जुधिरहेका हुन्छौं, तब साँचो मित्रले हाम्रो हात समाउँछ। उनीहरूले हाम्रो शक्ति र आत्मबल जगाउँछन्। कुनै पनि सफल व्यक्तिको जीवन हेर्ने हो भने, उनले कुनै न कुनै चरणमा मित्रहरूको साथ पाएका हुन्छन्।
कहिलेकाहीँ केही मित्रता समय र परिस्थितिका कारण हराउँछ, तर साँचो मित्रता समय, दूरी, वा परिस्थिति बदलिए पनि कायम रहन्छ। केही मित्रहरूसँग त वर्षौंसम्म भेट नभए पनि त्यो आत्मीयता कहिल्यै घट्दैन। यसले प्रमाणित गर्छ कि मित्रता केवल उपस्थिति होइन, आत्मीयताको नाम हो।
आजको आधुनिक युगमा प्रविधिले मानिसहरूलाई सजिलै सम्पर्कमा ल्याएको छ। सामाजिक सञ्जालहरू, मोबाइल फोन, म्यासेज एप्स आदि मार्फत विश्वका जुनसुकै कुनामा रहेका मित्रहरूसँग कुरा गर्न सकिन्छ। तर यस्ता डिजिटल मित्रता सतही पनि हुन सक्छन्। साँचो मित्रता भनेको प्रत्यक्ष अनुभव, व्यवहार र विश्वासको आधारमा बन्ने सम्बन्ध हो।
कुनै पनि सम्बन्धलाई टिकाउन धैर्य, समझदारी र विश्वास आवश्यक पर्छ। मित्रतामा पनि यही नियम लागू हुन्छ। कहिलेकाहीँ सानो कुरामा मतभेद, झगडा वा मनमुटाव हुन्छ, तर साँचो मित्रता त्यस्ता साना समस्याहरू पार गर्दै अझ बलियो बन्छ। एक-अर्काको कमजोरी बुझ्ने र स्वीकार गर्ने क्षमता साँचो मित्रको विशेषता हो।
(ads)
मित्रतामा इमानदारी सबैभन्दा महत्वपूर्ण पक्ष हो। झूट, धोका, र स्वार्थले मित्रतालाई कमजोर बनाउँछ। त्यसैले साँचो मित्र बन्नु छ भने सधैँ सत्य बोल्नुपर्छ, सल्लाह दिनुपर्छ, र गलत बाटोमा लागेमा सच्याउन सहयोग गर्नुपर्छ।
हाम्रो संस्कृतिमा मित्रतालाई उच्च स्थान दिइएको छ। महाभारतमा कृष्ण र सुदामाको मित्रता त्यसको उत्कृष्ट उदाहरण हो। सुदामा गरिब थिए, कृष्ण राजा। तर कृष्णले सुदामालाई कहिल्यै तुच्छ ठानेनन्। बरु उनको अपार सम्मान गरे। यही हो साँचो मित्रताको पहिचान – सम्मान, आत्मीयता र प्रेम।
साँच्चै भन्ने हो भने, जीवनमा असल मित्र पाउनु भाग्यको कुरा हो। सबैसँग मित्रता गर्न सकिएला, तर सबै मित्र साँचो हुँदैनन्। समयले कसले साँचो साथ दिन्छ भन्ने कुराको परीक्षा गर्छ। कसैले भनिएको छ – "साँचो मित्र त त्यही हो जो तपाईंको अँध्यारो जीवनमा दीप बनिदिन्छ।"
मित्रता दुई व्यक्तिबीचको केवल सम्बन्ध होइन, यो जीवनको एउटा दिशा हो। हामीलाई समाजमा राम्रो मान्छे बन्न सिकाउने, गल्तीहरूबाट सिक्ने मौका दिने, र सधैँ अगाडि बढ्न हौसला दिने साधन मित्रता हो। जीवनमा सफल हुन शिक्षा, परिश्रम, आत्मविश्वास जति आवश्यक छ, त्यति नै असल मित्रता पनि आवश्यक छ।
तर, मित्रता गर्दा सोचेर गर्नुपर्छ। असल मित्र जीवन सजिलो बनाउँछ भने खराब साथीले जीवन बर्बाद पनि गर्न सक्छ। त्यस्ता मित्रहरूले नराम्रो आदत, गलत बाटो, र अव्यवस्थित जीवनशैलीतर्फ डोर्याउन सक्छन्। त्यसैले मित्र छनोट गर्दा बुद्धिमानीपूर्वक विचार गर्नु आवश्यक छ।
(ads)
एक असल मित्रले केवल राम्रो समयमा साथ दिँदैन, नराम्रो समयमा अझै बलियो साथ दिन्छ। उनीहरूले हाम्रो आत्मबल बढाउँछन्, कठिनाइमा समाधान खोज्न मद्दत गर्छन्, र सफलतामा खुशी बाँड्छन्। यस्ता मित्रहरूको साथले जीवन रमाइलो, सहज र अर्थपूर्ण हुन्छ।
निष्कर्षमा भन्नुपर्दा, मित्रता जीवनको एक अनुपम उपहार हो। साँचो मित्रता विश्वास, समझदारी, प्रेम, इमानदारी र निस्वार्थतामा आधारित हुन्छ। असल मित्रता जीवनको प्रत्येक मोडमा साथ दिने शक्ति हो। यस्ता मित्रता सबैको जीवनमा रहोस् भन्ने शुभकामना व्यक्त गर्दै, मित्रताको सन्देश फैलाउनु हाम्रा लागि गर्वको विषय हो। मित्रतालाई सधैँ सम्मान र संरक्षण गरौं – किनकि साँचो मित्रता जीवनको अमूल्य रत्न हो।
(ads)
